Het Agonistisch gesprek was net een yogaoefening. Eerst de spier kort aanspannen met ingehouden adem en daarna deze loslaten.

Cloud Nine

In zowat elke uithoek van Tivoli Vredenburg was wel iets te beleven. Een hele avond lang lieten de gespreksinnovators van Building Conversation, ontstaan uit een brainstormsessie van theatermaker Lotte van den Berg en kunstenaar Daan ’t Sas, ons kennismaken met nieuwe vormen van communicatie. Ze halen hun inspiratie uit niet-westerse culturen, zoals de Maori of de Zappatistas. Op die manier proberen ze ons opnieuw te leren luisteren en in gesprek te laten gaan. In hun ‘Parlement van de dingen’ vertegenwoordigde iedereen nu eens niet de mens, maar het water, een boot, een olieraffinaderij… Elk ding kreeg zo een stem. Hun ‘Agonistisch gesprek’ leerde ons dan weer op een nieuwe manier ruzie maken.

“Het Agonistisch gesprek was net een yogaoefening. Eerst de spier kort aanspannen met ingehouden adem en daarna deze loslaten, uitademen en de ontspanning ervaren. Het gesprek begon met ‘aanspannen’ in de vorm van een collectieve polarisatie, gevolgd door ‘ontspanning’ door een woordloze individuele toenadering en liggend samenkomen.
 
We verdeelden de groep door een kant te kiezen bij de stelling: ‘Een dominante nationale cultuur is beter dan culturele diversiteit’. Hierop volgde een ongenuanceerde gespreksvorm. De nadruk lag op ‘jullie’ en ‘wij’, en we bekogelden elkaar met opmerkingen als “Wij zijn tolerant, jullie zijn bang voor verandering”.
 
Na deze woordenstrijd werden de twee groepen opgelost, en ging het “gesprek” verder zonder woorden, met alleen oogcontact en fysieke toenadering zoals een hand op de schouder. Dit brak de spanning en creëerde een compleet andere sfeer, een veel fijnere sfeer eigenlijk.
 
Het gesprek eindigde op de grond. Liggend op onze rug gingen we over op een eerlijk en open gesprek, waarbij alle ongenuanceerde opmerkingen verdwenen en we ons konden uiten als individu. We evalueerden onze ervaring, bijvoorbeeld hoe veel beter dit laatste onderdeel voelde dan het eerste, en spraken daarna over alle dieper gelegen gevoelens. Het gesprek ging toen zowaar richting een soort oplossing; begrip voor elkaars standpunten hebben.”